Wat is sociaal leren en hoe pas je dit toe op de werkplek?

Wat is sociaal leren?

Heb je weleens iets gedaan wat je iemand anders eerst zag doen? Grote kans dat het hierbij om sociaal leren ging. De betekenis van sociaal leren is: leren dat plaatsvindt door het observeren van de acties van andere mensen. Het is voornamelijk een cognitief proces dat in de sociale context plaatsvindt. Iemand leert iets door middel van observatie of directe instructie, zonder dat het een officieel leermoment is.

Sociaal leren is een combinatie van gedragsmatig leren en cognitief leren. Gedragsmatig leren is gebaseerd op de overtuiging dat een individu reageert op omgevingsprikkels. Cognitief leren is daarentegen het idee dat psychologische factoren bijdragen aan het leerproces.

Wat houdt sociaal leren in?

Het belangrijkste idee achter de theorie van sociaal leren is dat we in verschillende sociale contexten het gedrag van andere mensen observeren met de intentie of het doel om ons eigen gedrag aan te passen. Met andere woorden: we nemen gedrag over dat sociaal geaccepteerd is en niet bekritiseerd wordt.

De theorie over sociaal leren van: Albert Bandura

De in Canada geboren Amerikaanse psycholoog Albert Bandura is bekend geworden om zijn theorie over sociaal leren. Volgens Bandura maken mensen keuzes op basis van wat zij zelf denken dat ze kunnen. Het leren vindt plaats op basis van deze overtuiging en door het sociaal modelleren van iemands omgeving, waarneming en gedrag.

Wat zijn de vier onderdelen uit de theorie van Bandura?

Volgens de theorie van Bandura heeft sociaal leren vier kenmerken:

1. Aandacht: Wanneer we gedrag observeren dat we anders of ongewoon vinden, dan trekt dat onze aandacht en kan het een bron van informatie worden. Door sociale context en doordat we zien dat andere mensen een bepaald gedrag normaliseren, worden onze nieuwe inzichten bevestigd.
2. Retentie: We verwerken de informatie intern. Later doen we hier weer een beroep op als we onszelf in een vergelijkbare situatie bevinden.
3. Reproductie: We vergaren informatie over vaardigheden, inzichten of gedrag. Door anderen na te doen, onthouden we de informatie beter.
4. Motivatie: Motivatie ontstaat doordat we zien dat iemand wordt beloond of gestraft voor een bepaalde actie of bepaald gedrag. Deze motivatie nemen we mee als we zelf in een soortgelijke situatie komen.

Voordelen van sociaal leren op de werkplek

De theorie van sociaal leren kan op het werk verschillende voordelen opleveren, zoals:

• Communicatie en samenwerken

  Sociaal leren stimuleert een cultuur waarin medewerkers goed samenwerken en van elkaar leren. Uiteindelijk draagt deze trainingsvorm bij aan een probleemloze en authentieke communicatie tussen collega’s, wat weer voor een sterk teamgevoel kan zorgen.

• Verantwoordelijkheid

  Sociaal leren stimuleert medewerkers om de verantwoordelijkheid te nemen voor hun eigen leerproces en zelfs bij te dragen aan dat van hun collega’s. Dat komt doordat mensen continu leren door het observeren van collega’s en steeds meer ervaring krijgen met het voldoen aan hun eigen trainingsbehoeften. Door het ‘zelf leren’ kunnen ze hun trainingsbehoeften, en uiteindelijk hun carrièreontwikkeling, in eigen hand nemen.

• Motivatie

  De wens om anderen te imiteren vormt de motivatie achter sociaal leren. Dit kan leiden tot een hogere productiviteit binnen het bedrijf, meer kans op erkenning voor medewerkers en, op de lange termijn, medewerkers die langer bij het bedrijf blijven werken.

• Meerdere vormen en kanalen

  Moderne medewerkers kijken verder dan het traditionele klaslokaal om een vaardigheid of kennis te leren. Door de weg vrij te maken voor sociaal leren, vergroot je het aantal mogelijkheden waar je medewerkers uit kunnen kiezen met meer formats en meer mensen.

Nadelen van sociaal leren

Tegelijkertijd zijn er ook een aantal nadelen aan de theorie van sociaal leren op de werkplek:

• Het stimuleert één manier om te leren

  Hoewel we veel kunnen leren van onze collega’s, kan deze vorm van leren ook innovatie of individualiteit op het werk tegengaan. In een klas wordt bijvoorbeeld al snel naar het groepje met de beste studenten gekeken, die dan als rolmodellen voor succes worden beschouwd. Maar op deze manier vergeten we dat verschillende mensen verschillende leerbehoeften hebben. De manier waarop de ene persoon succes behaalt, is misschien helemaal niet geschikt voor een ander.

• Het beperkt de innovatie van L&D

  Op dezelfde manier kan het leunen op een gevestigde theorie zoals sociaal leren er ook voor zorgen dat L&D minder snel kijkt naar authentieke en innovatieve trainingservaringen. Het is belangrijk om je flexibel op te stellen ten opzichte van innovatie om tegemoet te komen aan de verschillende leerbehoeften binnen het bedrijf.

• Er zijn zorgen over online privacy

  Als kennis op een onzorgvuldige manier tussen collega’s wordt gedeeld, kan de privacy van bedrijfsspecifieke informatie in het geding komen. Medewerkers delen bijvoorbeeld intern het laatste nieuws over nieuwe producten en bedrijfsontwikkelingen. Maar zonder goed toezicht, met name als het gaat om het extern delen van informatie, kan sociaal leren leiden tot een informatielek.

• Het is moeilijk om de voortgang van cursisten te meten

  Sociaal leren vloeit op een logische wijze voort uit de werkzaamheden, waardoor er geen formele meetmomenten of evaluaties zijn. Dit in tegenstelling tot gestructureerde trainingstheorieën (zoals de klassieke klassikale training). Hierdoor is het moeilijk om de ROI van sociaal leren te bepalen en kun je ook de voortgang van cursisten lastig volgen.

Sociaal leren toepassen op het werk

Medewerkers stimuleren om te communiceren met collega’s staat centraal bij sociaal leren. Als je dit goed aanpakt, kan er een bedrijfsbrede leercultuur ontstaan. Een van de makkelijkste manieren om sociaal leren toe te passen binnen het bedrijf, is door een cultuur van kennisdeling te implementeren.

Laten we een aantal best practices onder de loep nemen:

• Maak kennisdeling ‘business as usual’

  Het is belangrijk om kennisdeling een essentieel onderdeel van de functiebeschrijving voor medewerkers te maken. Als het delen van kennis bij de bedrijfsroutine hoort, wordt de drempel lager en zullen steeds meer medewerkers het doen.

• Maak kennisdeling gebruiksvriendelijk

  De beste manier om kennis te delen is tegenwoordig door gebruik te maken van eenvoudige e-learningtools en online platforms zoals Easygenerator. Hiermee kunnen medewerkers hun kennis vastleggen, publiceren en delen met collega’s. Om alles uit kennisdeling te halen, is het belangrijk om software zonder leercurve te kiezen die iedereen binnen het bedrijf gemakkelijk kan gebruiken.

• Geef het goede voorbeeld

  Als manager heb je een grote invloed op je team. En je daden zeggen meer dan woorden. Daarom is het belangrijk dat je je teamleden niet alleen vertelt dat ze hun kennis moeten delen, maar dat je zelf ook het goede voorbeeld geeft. Op die manier laat je zien dat je het zelf ook serieus neemt.

• Deel relevante kennis

  Onderzoek eerst welke kennis collega’s nodig hebben en waar ze het meeste profijt van zullen hebben. Op basis daarvan kun je bepalen welke kennis het meest relevant en waardevol is om te delen.

Easygenerator kan je helpen met je strategie voor sociaal leren

Nu we hebben kennisgemaakt met het concept van kennisdeling kunnen we de stap zetten naar een succesvol model voor sociaal leren, dat je kunt implementeren met behulp van Easygenerator.

Wij noemen dit Employee-generated Learning (EGL). Deze aanpak houdt in dat alle medewerkers content kunnen ontwikkelen en delen over onderwerpen waar zij veel van weten. Met deze bottom-up-aanpak staan de medewerkers zelf aan het roer, waardoor je L&D een hoop tijd en moeite bespaart.

Voor sociaal leren zijn samenwerking, betrokkenheid van collega’s en feedback belangrijk. Maar om dit trainingsmodel daadwerkelijk te implementeren, heb je een gebruiksvriendelijke auteurstool zoals Easygenerator nodig. Onze functies voor samenwerken en publiceren zorgen voor een probleemloze communicatie tussen makers, correctoren en cursisten. Neem contact met ons op voor een demo, zodat je zelf kunt ontdekken hoe we diverse multinationals hebben geholpen om aan de slag te gaan met sociaal leren en onze EGL-aanpak.